Dünya’nın gıda ambarı Türkiye, en temel gıda maddesi un ihracatında 10 yıldır dünya liderliğini sürdürüyor. Dünya sofralarında üç öğün tüketilen, ekmekler, makarnalar, pizzalar, kekler, kurabiyeler, Türk un sanayicilerinin ihraç ettiği unlarla hazırlanıyor.
Türkiye, 2023 yılında 160 ülke ve 6 serbest bölgeye 1 milyar 465 milyon dolarlık un ihracatı gerçekleştirdi. Türkiye’nin un ihracatı miktarı son 10 yılda yüzde 60’ın üzerinde artış gösterdi.
Un üretiminin ve tüketiminin yaklaşık 10 bin yıl önce Mezopotamya ve Anadolu topraklarında başladığı bilgisini veren Ege Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı ve Türkiye Un Sanayicileri Federasyonu Başkanı Haluk Tezcan, Anadolu topraklarında değirmencilik sektörünün en eski ve kadim sektörlerden birisi olduğunu, bu deneyimi bugün modern tesislerde devam ettirdiklerini yıllık yaklaşık 1,5 milyar dolara ulaşan un ihracatıyla dünya liderliklerinin 10 yıldır sürdüğünü dile getirdi.
Türkiye genelinde 69 ilde 598 fabrikada 30 milyon ton üretim kapasitesine sahip oldukları bilgisini veren Tezcan, “Birçok ülkenin korumacılık engeline rağmen dünya ticaretindeki liderliğimizi sürdürüyoruz. 2023 yılında 3,6 milyon tonun üzerinde gerçekleşen ihracat rakamımızı 20 milyon tona kadar çıkarabilecek güçteyiz. Birçok ülke Türk un sanayicisine karşı vergi dahil çeşitli engeller çıkarıyor. Özellikle ABD, Fransa gibi gelişmiş ülkelerin pazarlarından pay aldığımız için engellemeyle karşı karşıya kalıyoruz. 2024 yılında 4 milyon ton un ihracatı hedefliyoruz,” diye konuştu.
2028 hedefimiz 2 milyar dolar ihracat
Dünya mutfaklarında pastalardan pizzalara, makarnalardan ekmeklere, keklerden kurabiyelere Türk unu kullanıldığına işaret eden Tezcan, sözlerini şöyle sürdürdü; “8 milyar insana bir şekilde dokunuyoruz ve dokunmaya da devam edeceğiz. Gerçekten bu liderlik de bizlere yakışan bir liderlik. 2022-2023 karşılaştırmasında ihracatımız miktar bazında yüzde 20 büyüdü. Türk un sanayicileri olarak güçlü bir şekilde dünya pazarlarında yerimizi almaya devam edeceğiz. 2028 yılı sonunda 2 milyar dolar dövizi ülkemize kazandırmak için var gücümüzle çalışacağız.”
Türkiye’nin buğday ithalatıyla ilgili yapılan yorumlara da yanıt veren Tezcan; “Türkiye yıllık 22 milyon ton buğday üretimiyle kendi kendine yetebilen bir ülke. Bu anlamda buğday üretimimizde herhangi bir sıkıntımız yok. Ama dünyaya un ve unlu mamuller ihraç edebilmek için Ukrayna, Rusya ve diğer ülkelerden buğday ithal edip işleyip dünya pazarında da çok ciddi miktarda un ihracatı gerçekleştiriyoruz. Bu değirmencilik sektörünün özellikle Türkiye’nin Mezopotamya ovasına hâkim olması, değirmencilik sektöründe bilgi ve anlam konusunda çok başarılı olması başka bir fikir ve başka bir anlam katıyor,” dedi.
Yapay zekayla buğday üretimimiz artacak ve kendi buğdayımızla un ihracat şampiyonluğumuzu taçlandırabileceğiz
“Biz sektör olarak kendi buğdayımızla da un ihraç etmeyi çok hayal ediyoruz” diyen Ege Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Haluk Tezcan şu bilgileri verdi; “Kendi ürettiğimiz buğday ile dünya pazarında liderliği sürdürebilmek istiyoruz. Burada tarım politikalarında çok hızlı değişimler yaşanıyor. Özellikle bu yapay zekayla tarlalarımız çok farklılaşıyor. Özellikle kırsal kesimde yaşayan nüfusun artık eski ezberler bozuluyor. Yeni ezberler başlıyor. Bu ezberlerle bu topraklar teknolojiyle buluşursa zaten bunlar hayal olmaktan çıkacak ve gerçekleşecek, 2030’lu yıllara kadar belki tarımda çok büyük bir atılım gerçekleştiren ülke konumuna geleceğiz. Çünkü biz gıdada gerçekten dünya sofralarında nasıl olabileceğimizi çok iyi deneyimledik, çok iyi öğrendik. Almasını, üretmesini, satmasını da çok iyi başarmaya başladık ve kendimize olan özgüvenimiz oldukça arttı. Dünya sofralarını covid sürecinde kesintisiz un ihracatını gerçekleştiren tek ülkeyiz. Yapay zekanın desteğiyle arazilerimizi daha verimli hale getirip kendi buğdayımızla un ihracat şampiyonluğumuzu taçlandırabiliriz.”
Gıda koridoru Türkiye’ye güzel fırsatlar sundu
Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan’ın girişimleriyle hayata geçen Ukrayna- Rusya tahıl koridorunun Türkiye’ye güzel fırsatlar sunduğunu ifade eden Tezcan, bu sayede birçok ihracat pazarında artışlar sergilediklerini sözlerine ekledi.
Un ihracatında Irak, Suriye ve Somali ilk üç ülke
Türkiye’nin un ihracatında Irak yaklaşık 1,3 milyon ton ve 550 milyon dolarlık gelir getirisiyle açık ara birinci ülke olurken, Suriye 98 milyon dolar, Somali ise 96 milyon dolara varan tutar ile Türk unu talep etti. Bu ülkeleri 89 milyon dolarla Cibuti, 88 milyon dolarla Venezuela izledi. İlk 10 ülke arasında yer bulan diğer ülkeler; Sudan, Yemen, Sri Lanka, Gana ve Filistin oldu.
